Foto's van de Klokkenberg (2)

Uitwerking opdracht (1)

Ik ga proberen de opdracht voor mezelf samen te vatten.

Het gaat er deze periode om je plaats in het vakgebied te zoeken. Het is een logisch vervolg op de laatste periode uit F2 waarbij de vraag werd gesteld: hoe verhoud ik mij tot het vakgebied en hoe bepaal ik mijn positie daarbinnen? Inhoudelijke verdieping is cruciaal om tot nieuwe inzichten te komen. Wat blijk ik te fotograferen en waarom?
Het onderzoek (tekstueel, inhoudelijk en visueel) dient te leiden tot het antwoord op deze vraag. Hierbij wordt de wijze van benadering/kadrering steeds belangrijker evenals het vertalen naar een eigen beeldtaal en het vinden van je eigen weg, het vermogen om je eigen standpunt te visualiseren.

Waar begin ik mee?
Uit de opdracht distilleer ik het volgende:
1. Aan de hand van eerder gemaakt werk of een sociaal-maatschappelijk facet hiervan volgt verder onderzoek. Wat is de context van waaruit je keuze tot stand is gekomen?
2. Stel jezelf een vraag, positioneer jezelf in de rol van een (mogelijke) opdrachtgever, definieer een communicatief doel.
3. Wat blijk ik te fotograferen en waarom?


Ad 1. de opdracht van kraak en anti-kraak vorig jaar is me beter afgegaan dan ik aanvankelijk verwachtte. Buiten het feit dat ik het nog steeds moeilijk vind om mensen te laten figureren in mijn werk, of ze te portretteren ben ik eigenlijk wel gevallen voor documentaire fotografie. Ook vond ik het heerlijk om in die huizen rond te dwalen en de juiste plekken te vinden.

Over de context van mijn keuze
Aan mijn keuze voor de Klokkenberg liggen verschillende motieven ten grondslag.
Ten eerste speelt de emotionele kant een grote rol. Ik word al jaren als een magneet naar dat gebouw toegetrokken, hoewel ik niet heel vaak ter plaatse ben geweest de afgelopen 40 jaar.

Als kind had ik tuberculose (TBC) en heb ik een kleine drie jaar in de Klokkenberg gelegen, van 1958 t/m 1960. Het vervelende is dat ik er helemaal niets meer van afweet, slechts een handjevol foto’s en de verhalen van mijn vader en reeds overleden moeder getuigen van deze toch zware periode. Wellicht heb ik alles diep in mijn geheugen verstopt en liggen de herinneringen slechts te wachten tot de poort opengaat. Misschien dat ronddwalen in het gebouw me daarbij zal helpen.

Mijn zwager heeft een tijd doorgebracht in het allergiecentrum, mijn vader heeft in de Klokkenberg een Open Hart Operatie (OHO)ondergaan en mijn nichtje is opgenomen geweest in het centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie De Mark.

Ten tweede
Wellicht door mijn vroegere langdurige verblijf in het sanatorium heb ik een zwak voor ziekenhuizen ontwikkeld. Ik word erdoor gefascineerd kom er graag, heb ook een poosje gehad dat ik er zou willen werken.

Ten derde heb ik iets met gebouwen en architectuur en is de Klokkenberg niet alleen een monumentaal pand van ruim 60 jaar oud, maar ook een landelijk begrip. Een pand dat over een poosje voor de zoveelste keer een transformatie zal ondergaan, dit keer tot een modern woonzorgcomplex. Het zou mooi zijn om vóór die tijd nog een gedeelte van het collectieve geheugen van dit markante sanatorium vast te leggen en zo het heden met het verleden te kunnen verbinden.

Foto's van de Klokkenberg (1)

Hier de eerste beelden die ik genomen heb voor mijn project over de Klokkenberg.

Tweede bespreking

In het bouwblad lees ik ook dat de verhuizing vanwege enige vertraging waarschijnlijk pas in het eerste of tweede kwartaal van 2007 zal plaatsvinden. Dat zou betekenen dat ze misschien nog niet met de sloopwerkzaamheden begonnen zijn en ik wellicht toch nog binnen mag fotograferen.

Zaterdag 9 september krijgen we de opdracht op schrift (toch niet zo vrij als we dachten, het moet documentair zijn) en passeren allerlei onderwerpen van klasgenoten de revue. Ook ik maak mijn ideeën kenbaar aan de docenten Bas Wilders en Sander Heezen.

Als ik begin over interieurs, wordt dit toch te visueel gevonden, in die zin dat het niet genoeg is als iets je visueel aanspreekt. Dat is duidelijk. Het is heel belangrijk om van een bepaalde vraagstelling uit te gaan en van een maatschappelijke betrokkenheid. Daar hebben we het inderdaad al eerder over gehad. Ook de terugkoppeling naar vorig werk wordt belangrijk gevonden. Ik vertel dat verlaten gebouwen me aantrekken - de sporen van gebruik die je daar kunt aantreffen, de lichtval, details - maar ook nog in gebruik zijnde gebouwen zoals ziekenhuizen en psychiatrische inrichtingen vind ik boeiend. Mooie beelden gezien van Raymond Depardon
Ik noem de Klokkenberg en mijn gevoelens daarbij en Bas raadt me aan alvast foto’s te gaan nemen van de buitenkant - ook al hoor ik pas na de 18e of ik er inderdaad terechtkan - maar dat was ik sowieso van plan. Het helpt wellicht mee om de belanghebbenden te overtuigen. Mijn keuze is bepaald.

Ik als fotograaf

Na zaterdag 2/9 mondeling de opdracht voor deze eerste periode gehoord te hebben, ben ik in de trein naar huis al aan het nadenken gegaan over een geschikte richting en onderwerp. Het stond voor mij wel vast dat ik niet door zou gaan met zelfportret, althans niet als hoofdonderwerp voor dit blok. Wat zou ik graag fotograferen? Natuurlijk had ik daar al eerder over nagedacht en al mijmerend kwam ik toch weer uit bij het werk van Marrigje de Maar
Interieurs dus, gebruikte interieurs of verlaten gebouwen. Architectuur trekt me ook, net als natuur. Documentaire reportages van mensen in verpleeghuizen of psychiatrische inrichtingen bijv. vormen een heel ander verhaal, maar ook dat lijkt me machtig om te doen. Alleen, daar voel ik me nog niet sterk genoeg voor in de schoenen staan. Mensen hè!

Omdat ik altijd zoveel moeite heb om een keuze te maken, besluit ik dit keer om snel knopen door te hakken. Ik wil interieurs van bewoonde huizen of onbewoonde instellingen fotograferen. Een boek van Wijnanda de Roo heb ik al meegenomen uit de mediatheek en haar foto’s spreken me erg aan.

De rest van de week bestudeer ik fotoboeken en ga op internet op zoek. Ik kom wat sites tegen met zogenaamde Urban Photography
Vooral in België blijken er veel verlaten gebouwen te zijn, vaak alleen met gevaar voor eigen leven te betreden.
Dan denk ik weer aan de Klokkenberg. Ongeveer een jaar geleden heeft MeRy, een oud StJooster, daar foto’s mogen maken van het toen net leegstaande gebouw. Zou dat nu nog mogelijk zijn? Ik heb nl. een emotionele band met dat oude sanatorium, waar ik later nog meer over zal schrijven en word steeds als een magneet naar dat gebouw toegetrokken.
Het monumentale gebouw en het landgoed eromheen blijken in april van dit jaar voor acht miljoen verkocht te zijn aan de Eindhovense zorggroep Vitalis, die er t.z.t. een hypermoderne woonzorggroep gaan realiseren. Tot die tijd wordt het sanatorium verhuurd aan het Bredase zorgcentrum Elisabeth, dat er in het najaar verpleeghuisbewoners in onder gaat brengen.
Ik trek via het Elisa bouwblad aan de bel en verneem na diverse telefoontjes dat ik toch echt voor toestemming om te mogen fotograferen alleen terecht kan bij de heer C. den Bieman, directeur van de huidige Klokkenberg. Mijnheer Bieman is echter niet bereikbaar tot 18 september, dus wat nu?

Enkele vakantiefoto's

Zomer

De eerste twee zaterdagen van het nieuwe schooljaar zitten erop en het is in mijn hoofd aan het borrelen en bruisen vanwege de nieuwe opdracht die we hebben gekregen. Inmiddels is ook belangstellende lezers duidelijk dat ik dus door ben naar het derde jaar en dat ik het tweede jaar goed heb afgesloten, gelukkig geen zomertaak dit keer. Slechts een flink verstuikte enkel heeft wat roet in het (vakantie)eten gegooid. Op de tweede dag van mijn vakantie in Zuid-Engeland gleed ik uit in los grind en moest dat bekopen met een fors gezwollen enkel en veel pijn, zodat ik wekenlang slechts strompelend kon lopen. Ook nu speelt die valpartij me nog parten, want ik loop bij de fysiotherapeut en mag mijn voet ruim 7 weken na dato nog steeds niet te veel belasten. Ik word trouwens vanzelf teruggefloten als ik dat wel doe, omdat de pijn dan erger wordt. Foto’s heb ik de afgelopen periode alleen gemaakt vanuit de auto, tijdens een héél klein wandelingetje naar een kathedraal of natuurgebied, of gewoon vanaf een stoel of bank. Gelukkig hou ik erg van lezen en heb ik dat van de zomer dus veel kunnen doen, heerlijk liggend in de hangmat of op bed. Gemist heb ik de iets langere wandelingen natuurlijk wel en ook een paar tuinbezoeken stonden aanvankelijk in het tuinrijke Engeland op het programma. De beroemde Seven Sisters heb ik niet gezien en ook de natuurgebieden Exmoor, Dartmoor en New Forest heb ik slechts per auto doorkruist, maar genoten heb ik, ondanks die zere poot!